Przypuszcza się, że tego typu domki budowano ze względu na obowiązujące wtedy przepisy podatkowe. Królestwo Neapolu, które w przeszłości sprawowało pieczę nad Apulią, pobierało podatki od każdego nowo wybudowanego solidnego domu z kamienia i cementu. Z opłaty jednak zwalniano niewykończone domostwa. Dachy układane bez zaprawy można było w każdej chwili demontować. Zatem przytulne gniazdka mieszkańców Alberobello w chwilę mogły się zmienić się w stertę kamieni.
W 1797 roku król wydał dekret, który przyznał wolność mieszkańcom Alberobello. Wśród domków zaczęły się pojawiać solidne, murowane domostwa, a miasto szybko zaczęło się rozrastać.
Obecnie w Alberobello (lokalnym dialekcie Iarubbèdde) znajduje się prawie 1500 trulli, a część z nich jest nadal zamieszkiwana.
Nad pochodzeniem nazwy miasteczka pochyliło się co najmniej kilku badaczy regionu. Według jednej z hipotez, nazwa Alberobello wywodzi się z łacińskiego arbor belli, co oznacza drzewo wojny. Owe drzewo to dąb o imponujących proporcjach i niezwykłej urodzie. Drzewo rosło przy obecnej Via dell’Indipendenza, w miejscu zwanym del Carruccio, stąd też nazwano go dąb Carruccio. Ów drzewo miało być świadkiem ważnego wydarzenia. W XIII wieku, w okolicznych lasach, imperialne bojówki starły się z apulijskimi powstańcami zgromadzonymi wokół carroccio. Carroccio to wóz bojowy zaprzężony w woły, a dokładnie prostokątna platforma na drewnianych kołach, na której umieszczano sztandar miasta i ołtarz polowy, gdzie kapłan odprawiał mszę przed bitwą, i z której trębacze zagrzewali wojsko do boju. W bitwie carroccio było otoczone przez najwaleczniejszych żołnierzy armii i służyło zarówno jako punkt dowodzenia, jak i palladion mający stać na straży honoru miasta.
Inna hipoteza zakłada, że pochodzenie nazwy Alberobello wywodzi się z prymitywnego Alborelli, która z czasem zmieniła się na Albor-b-elli, a zatem Alberobello wskazywałaby na piękno drzew tysiącletniego lasu. W dzielnicy Carruccio faktycznie rósł imponujących rozmiarów dąb, który dał nazwę Alberobello.
W końcu, ostatnia, zgodna z linią powyższej hipotezy głosi, iż nazwa Alberobello oznacza po prostu majestatyczny dąb. Ten rejon był niegdyś porośnięty przez piękny, gęsty las, a Alberobello już na dawnych mapach występuje pod łacińską nazwą Silva Arboris Belli.
W końcu, ostatnia, zgodna z linią powyższej hipotezy głosi, iż nazwa Alberobello oznacza po prostu majestatyczny dąb. Ten rejon był niegdyś porośnięty przez piękny, gęsty las, a Alberobello już na dawnych mapach występuje pod łacińską nazwą Silva Arboris Belli.
O mały włos, a miasteczko wcale nie nazywałoby się Alberobello, lecz Ferrandina lub Ferdinandina!
To na cześć króla Ferrante d’Aragona, zwanego także Ferrante I, króla Neapolu od 1458 roku lub Ferdinando IV di Borbone, od 1759 roku króla Neapolu, a następnie Sycylii i Obojga Sycylii. Wygrało jednak Alberobello i stało się oficjalną nazwą 22 czerwca 1797 roku, o czym zadecydowała rada miasta.
Nazwa domków trulli (w liczbie pojedynczej trullo) pochodzi od łacińskiego słowa turris lub greckiego tholos, bądź też grecko-bizantyjskiego torullosa, a wszystkie znaczą to samo, czyli kopułę. Stożkową formę mają kamienne dachy trulli, podczas gdy parterowa część mieszkalna jest owalna lub kwadratowa i ma bielone ściany.
W środku każdego domku jest sypialnia, pokój dzienny i jadalnia, ale kiedyś wnętrza służyły również jako obory, stodoły czy spichlerze.
Z czasem zaczęły powstawać trulli wieloizbowe. Do istniejącego domku dobudowywano drugi, a w rozdzielającej je ścianie wykonywano otwór stanowiący przejście. Licząc stożki dachowe łatwo policzyć, z ilu pomieszczeń składa się domostwo.
W niektórych trullach urządzono dziś bardzo przytulne pokoje gościnne.
Centrum miasteczka wyznacza podłużny plac, Largo Martellotta, który dzieli Alberobello na dwie części.
Na północ od placu leży dzielnica Rione Aia Piccola.
W tej dzielnicy zbudowano niewielki kościół św. Łucji (Chiesa di Santa Lucia) z początku XIX wieku. Obok kościoła znajduje się taras widokowy Belvedere del Santissimo, z którego rozpościera się niesamowity widok na dzielnicę Rione Monti, Belvedere Santa Lucia.
Niedaleko od Piazza del Popolo znajduje się kościół św. Kosmy i św. Damiana (Chiesetta dei Santi Martiri e Medici Cosma e Damiano). Neoklasyczna świątynia na planie krzyża greckiego została wniesiona w latach 1882-85 na miejscu kaplicy Santa Maria delle Grazie. W 2000 roku kościół stał się bazyliką mniejszą. W środku znajduje się też Muzeum patronów bazyliki, będącymi równocześnie patronami miasta.
W Rione Aia Piccola znajdują się jeszcze dwie atrakcje Alberobello: Casa Pezzola i Casa d’Amore.
Nazwa Casa d’Amore (Dom Miłości) pochodzi od nazwiska właściciela Francesco d'Amore, uczestnika powstawania przeciwko feudalnej tyranii w XVIII wieku. Dom na znak zwycięstwa został wzniesiony przed pałacem hrabiego przy użyciu materiałów (wapnia), które do tego czasu były zabronione. Miejscowym robotnikom nowa metoda pozwoliła zbudować pierwszy dwupiętrowy dom z balkonem. Dziś mieści się tu miejscowy wydział do spraw turystyki. Natomiast w Casa Pezzola mieści Muzeum Mistorii Alberobello.
W jednym z domków przy Via Monte San Michele znajduje się wystawa Alberobello in miniatura – makieta domków trulli.
Na południe od placu Largo Martellotta położona jest bardziej turystyczna dzielnica Rione Monti, gdzie znajduje się ponad 1000 trulii.
Niektóre z nich wciąż są zamieszkałe, ale zdecydowana większość została przekształcona na sklepiki i knajpki.
Główną ulica tej dzielnicy jest via Monte Pertica.
Na dachach niektórych domków znajdują się białe symbole, najczęściej magiczne lub chrześcijańskie, które mają zapewnić mieszkańcom pomyślność.
Tradycja malowania znaków na dachach zaczęła z czasem zanikać, ale została przywrócona w 1927 roku, gdy Alberobello miał odwiedzić sam Duce, czyli Benito Mussolini.
Między innymi serce, krzyż, hostia, drzewo i półksiężyc z krzyżem znajdują się na trullach przy głównej ulicy Monte Pertica.
Przy skrzyżowaniu Via Monte Pertica i Via Cadore znajduje się kościół Sant’Antonio di Padova, nazywanym Chiesa a Trullo. Zbudowano go w latach 1926-27 i choć jest współczesnym obiektem, to zostały tu powielone cechy architektoniczne sąsiednich domków. Oczywiście wysoki na 21 metrów kościół przykryty jest stożkowatym dachem. Stożkiem jest też przykryta przylegająca do fasady dzwonnica.
Kościół Chiesa a Trullo wybudowano z pieniędzy ofiarowanych przez mieszkańców Alberobello, którzy wyemigrowali do Stanów Zjednoczonych.
We wnętrzu warto zwrócić uwagę na freski.
Na koniec chciałabym jeszcze wspomnieć o unikatowym Trullo Siamese, które mieści się między Via Monte Nero a Via Monte Pasubio. Trullo Syjamskie powstało w XV wieku, przez co uchodzi za jedno z najstarszych w mieście. Ma bardziej podłużny kształt, nie ma okien, ma dwie kopuły i umieszczono w nim wejścia z dwóch różnych stron. Wiąże się z nim pewna legenda. Otóż w domu tym mieszkało kiedyś dwóch braci, którzy zakochali się w tej samej kobiecie. I choć została ona obiecana starszemu, to wyszła za mąż za młodszego. Wspólne zamieszkiwanie całej trójki pod jednym dachem było trudne, zwłaszcza dla starszego z braci, dlatego zażądał od młodej pary, by się wyprowadziła. Młodszy odmówił, ale przebudował nieco domek i wykuł drugie wejście.
Stare miasto z domkami trulli w 1996 roku wpisano na listę UNESCO. Jest jednym z prawie 50 włoskich miejsc wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa.
